Mięśniaki macicy diagnozowane są u około 20-40% kobiet. Na schorzenie to zapada co piąta kobieta, która przekroczyła 35 rok życia oraz co druga pięćdziesięciolatka z tych nadal miesiączkujących. Łagodne guzy dotyczące narządów rodnych to aż w 95 % mięśniaki. Ten łagodny nowotwór jest właściwie przerostem tkanki mięśniowej, z której zbudowana jest macica. Komórki zbyt obficie namnażają się w konkretnym miejscu tworząc zmianę patologiczną. Słowo nowotwór bardzo źle się kojarzy, jednak mięśniaki macicy sporadycznie ulegają zezłośliwieniu, więc nie są groźne.
W przeważającej większości przypadków przyczyny powstania mięśniaków pozostają nierozpoznane. Jako główne czynniki sprzyjające ich powstawaniu uznaje się zaburzenia poziomu hormonów żeńskich – progesteronu (dlatego najwięcej przypadków spotykanych jest u kobiet pomiędzy 35 a 50 rokiem życia) oraz estrogenów oraz czynniki genetyczne. Niezwykle rzadko pojawiają się guzy przed okresem dojrzewania u młodych dziewczyn, natomiast już w czasie przed menopauzą gdy jajniki zaprzestają wyrzucania hormonów, nie tworzą się już nowe guzy, a dotychczasowe zaczynają zanikać. Mięśniaki zdecydowanie najczęściej pojawiają się u kobiet, które nie rodziły dzieci oraz u tych, u których występowały problemy z zajściem w ciążę.
Mięśniaki w początkowych fazach najczęściej nie wywołują żadnych objawów. Dolegliwości mogą pojawić się w miarę wzrostu guza, jednak uzależnione jest to od wielkości guza oraz od jego umiejscowienia. Około 70% przypadków mięśniaków nie powoduje żadnych objawów. Najczęściej ich wykrycie następuje przez przypadek. Wskazane jest więc regularne badanie ginekologiczne, które umożliwi wykrycie i kontrolę mięśniaków oraz ewentualne leczenie.
Jeśli zaobserwujemy u siebie, którekolwiek z poniższych objawów, które nie koniecznie muszą kojarzyć nam się z chorobami narządów rodnych warto natychmiast skonsultować się z lekarzem.
Aby zdiagnozować mięśniaka macicy lekarz ginekolog przeprowadza standardowe badanie ginekologiczne, które uzupełnia wykonaniem badania USG wewnątrzpochwowego, które pozwala na określenie dokładnego umiejscowienia zmiany oraz jej wielkości.
W większości przypadków leczenie mięśniaków oparte jest na eliminacji towarzyszących objawów. Jeśli mięśniaki mają przebieg bezobjawowy można ich nie leczyć, jednak konieczne jest ich regularne kontrolowanie. Kobieta, u której wykryty został mięśniak powinna przychodzić na kontrolne wizyty do ginekologa raz na 6 miesięcy.
W przypadku gdy leczenie jest konieczne, dobierane jest indywidualnie do potrzeb pacjentki. Istotne jest umiejscowienie, wielkość oraz ilość mięśniaków, jak również wiek pacjentki, stan jej zdrowia oraz czy kobieta zamierza jeszcze rodzić i czy istotne jest dla niej zachowanie narządu rodnego.